Ostra białaczka szpikowa
opis, objawy
Początek choroby może być nagły i burzliwy ? tak zwykle rozpoczyna się ostra białaczka szpikowa u dzieci i osób młodych. U dzieci na początku choroby pojawiają się zakażenia i częste stany grypopochodne. U osób starszych początek choroby bywa małowyrazisty i dłużej ukryty pod maską niespecyficznych objawów. Typowymi objawami ostrej białaczki szpikowej są: objawy niedokrwistości (bladość, duszność, osłabienie). Pojawiają się zmiany zapalne w ustach i w gardle, gorączka, złe samopoczucie, ból głowy. Zwiększa się podatność na zakażenia wirusowe, bakteryjne, grzybicze wywołana zbyt małą ilością prawidłowych białych krwinek chroniących przed zarazkami. Wszystkie powyższe objawy mogą się pojawić łącznie lub oddzielnie.
Ostra białaczka szpikowa
przyczyny zachorowania
Zmiana lub uszkodzenie genów kontrolujących wzrost, rozwój, podziały komórkowe. W większości przypadków nie można określić jednoznacznie przyczyny białaczki. Obecnie uważa się, że jest ona wynikiem kilku lub nawet kilkunastu połączonych ze sobą czynników. Może to być atak retrowirusów, predyspozycje osobnicze (geny), promieniowanie jonizujące, kancerogenne środki chemiczne, (z żywności, z zanieczyszczeń środowiska), ciężkie zakażenia ustrojowe, itp. Czynniki te ułatwiają transformację białaczkową lub osłabiają układ immunologiczny. Dowiedziona także wpływ szkodliwego napromieniowania, jakie nastąpiło po wybuchu reaktora jądrowego w Czarnobylu, na wzrost zachorowań na białaczkę, a także toksycznym wpływem benzenu, np. w skutek narażenia na pary benzenu na jej rozwój.
Ostra białaczka szpikowa
ryzyko zachorowania
Ostra białaczka szpikowa występuje zdecydowanie częściej u dorosłych (raczej osoby w starszym wieku) niż u dzieci, częściej u mężczyzn niż u kobiet.
Ostra białaczka szpikowa
następstwa i powikłania
Bez leczenia choroba ta może w krótkim czasie zakończyć się śmiercią.
Ostra białaczka szpikowa
jak zapobiegać
Zgodnie ze współczesnym stanem wiedzy nie jest możliwe zapobieganie.
Ostra białaczka szpikowa
wizyta u lekarza
Wizyta powinna nastąpić niezwłocznie, gdy tylko wydarzy się cokolwiek sugerującego podejrzenie zachorowania na białaczkę. Lekarz zleci wtedy wykonanie dokładnego badania obrazu krwi.
Ostra białaczka szpikowa
jak można sobie pomóc
Zgodnie ze współczesnym stanem wiedzy nie można.
Ostra białaczka szpikowa
jak się leczy
Ostra białaczka szpikowa wymaga zawsze leczenia szpitalnego - o ile to możliwe w specjalistycznych ośrodkach specjalistycznych (kliniki hematologiczne). Leczenie polega przede wszystkim na stosowaniu leków przeciwnowotworowych (cytostatyków), które mają za zadanie wyniszczenie komórek białaczkowych. Ponieważ zwykle leczenie jak i sama choroba powodują szczególnie dużą zapadalność na zakażenia i skłonność do krwawień, w leczeniu konieczne jest też stosowanie antybiotyków i przetoczeń ciałek oraz płytek krwi. Stosunkowo nowa metoda polega na przeszczepie szpiku kostnego. Musi on jednak pochodzić od krewnego chorego (siostry, brata) i mieć ściśle określone cechy immunologiczne. Dla dawcy pobranie szpiku nie wiąże się z żadnymi następstwami. W niektórych przypadkach można pobrać od chorego jego własny szpik kostny i po "oczyszczeniu" go dokonać zwrotnego przeszczepienia. U pacjentów, u których nie można przeprowadzić zabiegu przeszczepu szpiku kostnego stosuje się chemioterapię. U znacznej większości chorych po pierwszym okresie chemioterapii dochodzi do ustąpienia objawów choroby, jednak jedynie u jednej lub dwóch osób z dziesięciu rozpoczynających leczenie choroba nigdy nie powróci. U pozostałych w ciągu różnie długiego okresu czasu, nawet po kilku latach, dojdzie do nawrotu. Zasadnicze leczenie ostrych białaczek prowadzone przez kliniki hematologiczne (nie onkologiczne) jest przewidziane na okres ponad dwóch lat. Po tym czasie dopiero można rozważać zaprzestanie dalszej chemioterapii.