Udar mózgu, Apopleksja, Udar niedokrwienny mózgu, Krwotok podpajęczynówkowy

Objawy towarzyszące: zaniewidzenie jednooczne, niedowład lub osłabienie mięśni, porażenie mięśni (zwłaszcza  mięśni twarzy), zaburzenia mowy, zaburzenia chodzenia, utrata równowagi, zawroty głowy, ogólne pogorszenie stanu zdrowia, silny ból głowy, nudności i wymioty, utrata przytomności, amnezja, zaburzenia łaknienia, napady padaczkowe, majaczenia, urojenia, omamy, zaburzenia świadomości,

Nagłe, ogniskowe lub uogólnione zaburzenie czynności mózgu dzieli się na:

a) udar niedokrwienny mózgu, wywołany przez: zatrzymanie dopływu krwi do mózgu (niedrożność tętnicy zaopatrującej lub niewystarczający przepływ krwi), gwałtowny uogólniony spadek przepływu krwi przez naczynia (przy spadku ciśnienia krwi lub nasilonych zaburzeniach rytmu serca), zaburzenia krzepnięcia, choroby krwi, zmiany zapalne naczyń, uszkodzenie ściany tętnic (rozwarstwienie), zakrzep zatok żylnych mózgu i żył mózgowych.

b) udar krwotoczny mózgu, czyli krwotok mózgowy - udar spowodowany przedostaniem się krwi poza naczynie mózgowe.

c) krwotok podpajęczynówkowy (podpajęczy) spowodowany pęknięciem tętniaka.

Podwyższone ryzyko zachorowania występuje u osób, które: ukońcyły 55 lat, są płci męskiej, należą do rasy żółtej lub czarnej, u których w rodzinie wystąpił udar. Ryzyko zachorowania dotyczy osób, u których stwierdzono: nadciśnienie tętnicze, choroby serca (migotanie przedsionków), zaburzenia gospodarki lipidowej, cukrzyca, zakażenia, choroby naczyń (zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej, dysplazja włóknisto-mięśniowa), palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, otyłość, dna moczanowa, zespół bezdechu sennego, zaburzenia krzepnięcia (w tym polekowe, hiperfibrynogenemia), przebyty udar bądź przemijający atak niedokrwienny (TIA), niedoczynność tarczycy, stosowanie amfetamin, kokainy.

Do powikłań i następstw udaru mózgu możemy zaliczyć: obrzęk mózgu i wgłobienie, ukrwotocznienie ogniska zawałowego, napady padaczkowe (drgawki), zaburzenia psychiczne, dysfagia, wzrost lub spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca, niewydolność krążenia, zawał mięśnia sercowego, zakrzepowe zapalenie żył głębokich, infekcje płucne, zachłyśnięcie, zator płucny, zaburzenia połykania, krwawienie z przewodu pokarmowego, zator krezki, niedrożność porażenna jelit, infekcje w drogach moczowych, nietrzymanie moczu (i stolca), zatrzymanie moczu, zaparcia, gorączka, hiperglikemia, zaburzenia wodno-elektrolitowe, odleżyny, infekcje, upadki, złamania, bolesny bark.

Do zmniejszenia ryzyka udaru przyczynia się ograniczenie palenia papierosów i nadużywania alkoholu, prowadzenie aktywnego trybu życia, czy też stosowanie prawidłowej diety.

Do lekarza trzeba udać sie jak najszybciej po wystąpieniu opisanych wyżej objawów. Udar mózgu jest stanem zagrażającym życiu, szybkie rozpoznanie pozawala na podjęcie szybkiego leczenia.

Samemu pomóc sobie nie można.

Udar mózgu jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Bardzo istotny w leczeniu jest czas upływający od wystąpienia objawów i postawienia rozpoznania do wdrożenie leczenia, dlatego osobę z podejrzeniem udaru mózgu należy jak najszybciej przetransportować do szpitala. W przypadku podejrzenia udaru mózgu należy zabezpieczyć czynności życiowe i ułożyć chorego w pozycji bezpiecznej, w celu zapobieżenia zapadaniu języka lub zachłyśnięcia wymiocinami. Należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia (reanimacyjną) i monitorować oddech i krążenie. Postępowanie lecznicze jest uzależnione od tego, czy mamy do czynienia z udarem krwotocznym, czy niedokrwiennym. Zależy także od czasu jaki upłynął od pierwszych objawów. W każdym etapie leczenia konieczne jest kompleksowe zajęcie się chorym, jego monitoring i zwalczanie na bieżąco wszystkich dysfunkcji. Większość chorych po udarze ginie z powodu zapalenia płuc, posocznicy czy zaburzeń rytmu serca. Często pojawia się hipo- lub hipertermia, występuje spłycenie oddechu i zniesienie odruchów kaszlu, spotyka się zaburzenia elektrolityczne i metaboliczne. Może pojawić się także obrzęk mózgu. Wyrównywanie stanu chorego jest zatem kluczowe dla utrzymania go przy życiu. Po przebytym udarze mózgu niezbędna jest rehabilitacja mająca na celu przywrócenie utraconych funkcji.