Jak wyjaśnia badaczka, receptory glutamiminianergiczne rozumieją sygnał, który komórce przekazuje kwas glutaminowy (Glu). Związki, które łączą się z receptorami to ligandy - związki dostarczone z zewnątrz - np. leki lub tzw. przekaźnikowe substancje sygnałowe – np. endogenne neurotransmitery. Katarzyna Stachowicz sprawdza, które ligandy łączą się z różnego rodzaju receptorami Glu+. Ligandy, które pobudzają receptory to agoniści, te które blokują ich działanie to antagoniści. Jak wyjaśnia badaczka konieczne jest poznanie budowy receptorów glutaminianergicznych, mechanizmu przyłączania ligand i sposobu zachowania receptorów w momencie ich przyłączania. Pozwoli to na określenie, jakie leki będą najskuteczniejsze w leczeniu lęku przy zaangażowaniu receptorów metabotropowych glutaminianergicznych.
"Do tej pory udało mi się udowodnić, że receptory metabotropowe glutaminianergiczne są zaangażowane w reakcję przeciwlękową. Współdziałają one także z receptorami GABA-ergicznymi i serotoninergicznymi" - opowiada badaczka.
Jak zaznacza, to wstępne prace, prowadzone na razie na myszach, które być może zaowocują poznaniem konkretnych związków chemicznych. "Tymczasem, jeśli chodzi o mechanizmy lękowe, naukowcy wiedzą niewiele. Receptory metabotropowe dla glutaminaniu zostały odkryte 20 lat temu. Jesteśmy więc na początku drogi" - podkreśla.
Badaczka ma nadzieję, że nowy związek nie będzie wykazywał działań ubocznych, które są charakterystyczne dla obecnie stosowanych lekarstw. Są to m.in. ryzyko uzależnienia fizycznego i psychicznego, senność, amnezja wsteczna, zaburzenia koordynacji ruchowej i zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego. Skutki uboczne są związane z mechanizmem działania farmakologicznego leku, ich nasilenie zależy od zastosowanej dawki. Ponadto mogą być przyczyną reakcji organizmu na lek, zbyt długiego stosowania leku lub nagłego odstawienia.
***
Katarzyna Stachowicz jest jedną z pięciu kobiet-naukowców, które w 2008 roku otrzymały roczne stypendia L'Oréal Polska dla Kobiet i Nauki przy wsparciu Polskiego Komitetu do spraw UNESCO .