Niewielkie różnice genetyczne wpływają nie tylko na czynność płuc u dzieci i młodzieży, ale też na ich podatność na działanie dymu papierosowego, nawet w życiu płodowym - wykazali naukowcy z USA. Artykuł na ten temat publikuje pismo "American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine".
"Wiele czynników może mieć wpływ na rozwój i czynność płuc - m.in. warianty genów oraz czynniki środowiskowe, jak dym papierosowy czy zanieczyszczenia powietrza" - wyjaśnia główna autorka pracy Carrie Breton z University of Southern California.
Breton i jej współpracownicy zaobserwowali, że czynność płuc oraz ich odporność na bierne palenie zależy od wariantami genów, które kodują enzymy broniące organizm przed wpływem wolnych rodników. Chodzi o enzymy z grupy s-transferaz glutationu (GST). Wolne rodniki są ubocznymi produktami przemiany materii, ale mogą się dostawać do organizmu ze środowiska, np. z dymem papierosowym. Mają działanie rakotwórcze i przyspieszające starzenie.
Naukowcy analizowali, zbierane przez osiem lat, dane na temat czynności płuc ponad 2.100 dzieci w wieku 9-10 lat. Wykonano też badania genetyczne na obecność różnych wariantów genów GST.
Okazało się, że warianty trzech genów GST miały związek z czynnością płuc oraz ich wrażliwością na bierne palenie.
Na przykład, jeden z wariantów genu GSTM2 miał związek słabszą czynnością płuc oraz większą ich podatnością na uszkodzenia wywołane działaniem dymu papierosowego w życiu płodowym. Zależność tę obserwowano zwłaszcza u dzieci matek, które paliły w ciąży. Funkcja płuc była najsłabsza u dzieci, które posiadały dwie kopie tego wariantu.
Zdaniem autorów pracy, badania te wskazują, że niektóre warianty genów GST mogą osłabiać zdolności płuc do obrony przed wolnymi rodnikami i szkodami przez nie wywołanymi. W ten sposób geny te przyczyniają się do rozwoju procesów zapalnych, nadreaktywności i obkurczania się oskrzeli oraz wystąpienia objawów przypominających astmę.
W przyszłości naukowcy planują sprawdzić w jaki sposób geny te współdziałają ze sobą w trakcie rozwoju płuc płodu. Liczą też, że uda im się lepiej wyjaśnić związek miedzy wariantami tych genów i paleniem w ciąży a zaburzeniami w rozwoju układu oddechowego dziecka.