Wpływ chorób narządu wzroku na postępowanie położnicze.

Zmiany w narządzie wzroku w okresie ciąży maja charakter przemijający i spowodowane są ogólnoustrojowymi zmianami metabolicznymi takimi, jak zatrzymywanie wody w ustroju, ze wzrostem ilości krwi w łożysku naczyniowym, zmianami w układzie hormonalnym oraz w układzie immunologicznym. Należą do nich:

• zaburzenia akomodacji
• obniżenie czucia rogówkowego
• zwiększenie grubości rogówki
• niewielkiego stopnia obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego spowodowane zwiększonym odpływem naczyniówkowo-twardówkowym oraz kwasicą metaboliczną

Pacjentki podające pogorszenie widzenia, pacjentki z krótkowzrocznością, a także z nadciśnieniem, cukrzycą powinny poddane zostać pełnemu badaniu okulistycznemu z oceną dna oka po rozszerzaniu źrenic.

Zaburzenia ostrości widzenia z reguły spowodowane mogą być przyczynami naczyniowymi i maja charakter jednostronny. Najczęściej jest to skurcz lub zator pnia tętnicy środkowej siatkówki, neuropatia niedokrwienna n.II, zakrzepy żylne, wylewy krwi do ciała szklistego lub/i siatkówki. (3)

Obustronne obniżenie ostrości wzroku spowodowane jest zazwyczaj przez obrzęk kory potylicznej, w obszarze, w którym zlokalizowany jest korowy ośrodek widzenia (ślepota korowa) i dotyczy głównie pacjentek w rzucawce porodowej. Jest to objaw przemijający.(3)

Ciąża jest stanem predysponującym do ujawnieni się bezobjawowego do tej pory gruczolaka przysadki. Manifestuje się to wypadaniem części skroniowych pola widzenia. Inne guzy ujawniające się w tym okresie to oponiaki oraz czaszkogadlak.

Pacjentki wymagające szczególnego nadzoru okulistycznego to te ze stanem przedrzucawkowym, gdzie pod wpływem nagłego wzrostu ciśnienia ogólnego dochodzi do skurczu głównie małych tętniczek w tym tętnic rzęskowych krótkich tylnych, czemu towarzyszy obrzek tarczy nerwu wzrokowego, wybroczyny i obszary neuropatii niedokrwiennej (widoczne jako ”ogniska waty”). Dochodzić może także do surowiczego odwarstwienia siatkówki, które cofa się samoistnie. (3)

Ciężarne z cukrzycą, szczególnie te z kilkuletnim wywiadem cukrzycowym, u których ciąża prawdopodobnie spowoduje progresję zmian, powinny podane zostać badaniu okulistycznemu przed planowana ciążą i w wybranych przypadkach zostać zakwalifikowane do laserokoagulacji siatkówki.(3)

Wysoka krótkowzroczność jest nadal przedmiotem wielu dyskusji jako wskazanie do rozwiązania ciąży cięciem cesarskim. W drugim okresie porodu w mechanizmie Valsalvy dochodzi do istotnych wahań ciśnień w gałce ocznej i oczodole i uważano, ze zjawisko to, przy współistnieniu zmian degeneracyjnych siatkówki moze być czynnikiem predysponującym do otworopochodnego odwarstwienia siatkówki. Teoria ta skłoniła do przeprowadzenia w kilku ośrodkach niezależnych badań, których wyniki omówione zostaną poniżej.

Zmiany obserwowane bezpośrednio po porodzie obejmowały: zmiany w tylnym biegunie: obrzęk plamki różnego stopnia, który wycofał się samoistnie, drobne krwotoki umiejscowione w obrębie plamki lub koło tarczy nII. W przypadku pacjentek, u których krwotoki obejmowały dołek plamki może dochodzić do obniżenia ostrości wzroku, jednak w takich przypadkach należy pamiętać, że zwyrodnienia typu pęknięcia lakieru z neowaskularyzacją podsiatkówkową w tylnym biegunie z następowymi krwotokami podsiatkówkowymi są naturalnym elementem przebiegu wysokiej krótkowzroczności i nie można łączyć ich w sposób bezpośredni z przebytym porodem siłami natury. Sam wysiłek porodowy może być stanem przyspieszającym zaistnienie powyższej patologii jedynie u pacjentek predysponowanych. Obrzęk plamki tłumaczony jest zmianami w gospodarce wodno-elektrolitowej w czasie ciąży oraz zwiększeniem ciśnienia żylnego w gałce ocznej w czasie porodu. (1)