Większość dzieci doświadcza zaburzeń w rozwoju mowy. Najbardziej powszechne są opóźnienia mówienia, mowa niewyraźna, wady wymowy oraz jąkanie. Większośc z tych trudności z czasem przemija, bez leczenia. Jednak zdarza się, że trzeba skorzystać z pomocy terapeuty.
Rozwój mowy dziecka:
Pierwszy rok: dzieci zaczynają się komunikować długo przed tym nim zaczynają mówić. Od urodzenia słuchają i cieszą się głosem rodziców. Uczą się łączyć te głosy z poczuciem komfortu i bezpieczeństwa. Od około 2 miesiąca uczą się wydawać dzwięki: mruczą, bulgoczą, gaworzą. Po około 6 miesiącach zaczynają wymawiać pierwsze sylaby: ma, da, ga. Powoli słowa się rozbudowują przechodząc w "paplaninę" któraskałada się z długich ciągów sylab. Pod koniec 1 roku zycia dziecko jest w stanie zrozumieć kilka prostych słów i zwrotów oraz poleceń. Potrafi tez powiedzieć w prawidłowym kontekście przynajmniej jedno słowo.
Drugi rok: w początkowym okresie 2 roku życia słownik dziecka znacznie sie powiększa mimo, że ciągle brzmi jak "paplanina". Stopniowo pojawiają się frazy z połączonych słów, wiazące nazwy z poleceniami: "mama idź", "pies jedz". w tym czasie równie gwałtownie rozwija się rozumienie tego, co się do dziecka mówi.
Trzeci rok: to czas utrwalania i rozbudowywania podstawowego słownika i struktur gramatycznych wyuczonych w roku poprzednim. Niekończący sie potok pytań o nazwy przedmiotów i ich przeznaczenie powiększa zasób słownictwa i wiedzy o świecie. Pod koniec 3 roku życia dziecko rozumie większośc z tego co mówią dorośli o ile nie są to rzeczy nadmiernie złożone i abstrakcyjne. Bez problemu komunikuja swoje potrzeby i myśli. Potrafią także przeprowadzic prostą rozmowę o rzeczach codziennych.
Jeżeli jesteś zanipokojony mową swojego dziecka odpowiedź na poniższe pytania.
Opóźniony rozwój mowy u dziecka w tym wieku, które poza tym rozwija się prawidłowo, nie powinien budzić Twojego niepokoju. Wiele dzieci, zwłaszcza chłopców, zaczyna mówić pod koniec 2 roku życia.
Domowe sposoby: Dzieci szybciej uczą się mówić gdy przebywają w towarzystwie innych dzieci i rozmawiających dorosłych. Nabierz zwycaju opowiadania dziecku o swoich codziennych czynnościach. Pomocne może być przyłączenie się do grupy rodziców z dziećmi w tym samym mniej więcej wieku.
Dzieci uczą się mówić łatwiej, jeżeli nieustannie, od pierwszych dni przysłuchują się dźwiekom mowy, szczególnie rodziców. Przestrzegając kilku zasad zdobędziemy pewność, że dziecko zyskuje dużo bodźców i zachęt do nauczenia się mowy, kiedy przyjdzie na to pora.
- miej w zwyczaju mówienie do dziecka od urodzenia
- mówiąc patrz wprost na dziecko, aby mogło po wyrazie twarzy rozpoznać znaczenie słowa
- wykonuj dane czynności, pomagając dziecku skojarzyć poszczególne słowa z przedmiotami lub zdarzeniami
- używaj łatwych książeczek i dziecięcych rymowanek (mogą być odtwarzane) w celu rozszerzenia dziecięcego zasobu słów
- rozbudzaj w dziecku pewność przez powtarzanie potocznych słów i zwrotów
- zapewnij dziecku dużo sposobności do przebywania w otoczeniu innych dzieci i osób dorosłych
- staraj się nie przerywać dziecku nieustannie poprawiając błędy gramatyczne lub wymowy, takie postępowanie może zachwiać jego pewność siebie
- staraj się mówić poprawnie i wyraźnie.
Ogólnie opóźniony rozwój może być wynikiem hamowania wzrostu, nieprawidłowości fizjologicznych lub powolnego rozwoju umysłowego. Zasięgnij porady lekarza, który prawdopodobnie skieruje dziecko na dodatkowe badania, które umożliwiają postawienie dokładnej diagnozy i zastosowanie odpowiedniego leczenia.
Niewyraxna mowa dziecka może sygnalizować głuchotę. Zasięgnij porady lekarza.
Postepowanie: Lekarz wykona wstępne badanie słuchu i zbada uszy dziecka. Jeżeli nabierze podejrzeń o głuchotę, to skieruje dziecko na badania specjalistyczne. Zobacz także: GŁUCHOTA U DZIECI.
Opóźniony rozwój mowy może być pochodną wielu czynników np. naturalnego nieco wolniejszego rozwoju, braku bodźców, napiecia emocjonalnego. Czasem przyczyną może być jakaś wada słuchu. Zasięgnij porady lekarza.
Postepowanie: Lekarz zbada dziecko, zwracając szczególną uwagę na uszy. Porozmawia także z Tobą o ogólnym rozwoju dziecka. Jeżeli nie zostanie stwierdzona jakaś oczywista przyczyna opóźnienia mowy, lekarz zaleci prawdopodobnie spokojne czekanie na rozpoczęcie mówienia przez dziecko. W celu przyśpieszenia tej chwili mozna stosować poniższe zalecenia.
Domowe sposoby: Dzieci szybciej uczą się mówić gdy przebywają w towarzystwie innych dzieci i rozmawiających dorosłych. Nabierz zwycaju opowiadania dziecku o swoich codziennych czynnościach. Pomocne może być przyłączenie się do grupy rodziców z dziećmi w tym samym mniej więcej wieku.
Dzieci uczą się mówić łatwiej, jeżeli nieustannie, od pierwszych dni przysłuchują się dźwiekom mowy, szczególnie rodziców. Przestrzegając kilku zasad zdobędziemy pewność, że dziecko zyskuje dużo bodźców i zachęt do nauczenia się mowy, kiedy przyjdzie na to pora.
- miej w zwyczaju mówienie do dziecka od urodzenia
- mówiąc patrz wprost na dziecko, aby mogło po wyrazie twarzy rozpoznać znaczenie słowa
- wykonuj dane czynności, pomagając dziecku skojarzyć poszczególne słowa z przedmiotami lub zdarzeniami
- używaj łatwych książeczek i dziecięcych rymowanek (mogą być odtwarzane) w celu rozszerzenia dziecięcego zasobu słów
- rozbudzaj w dziecku pewność przez powtarzanie potocznych słów i zwrotów
- zapewnij dziecku dużo sposobności do przebywania w otoczeniu innych dzieci i osób dorosłych
- staraj się nie przerywać dziecku nieustannie poprawiając błędy gramatyczne lub wymowy, takie postępowanie może zachwiać jego pewność siebie
- staraj się mówić poprawnie i wyraźnie.
Zawahania w trakcie mówienia sa zjawiskiem będącym udziałem bardzo wielu dzieci. Dzieje się tak prawdopodobnie dlatego, że w chwilach ekscytacji ich mózgi pracują szybciej niż są zdolne wypowiedzieć. Jest to najzupełniej normalne większość dzieci z tego wyrasta.
Domowe sposoby: Nie zwracaj uwagi na jąkanie dziecka, nie próbuj kończyć za nie wyrazów ponieważ może to doprowadzić do niepokoju dziecka i wydłuży okres zacinania się.
Zasięgnij porady lekarza jeżeli dziecko nie zaprzestanie jąkania sie po ukończeniu 5 roku życia lub jeżeli zacinanie się jest tak poważne, że zaburza jego mowę. Niepokojące może byc także to, że dziecko jąka się w czasie kiedy jest spokojne i nie opowiada o rzeczach dla niego ekscytujących.
Jąkanie sie dziecka w późnym dzieciństwie (pow. 5 roku życia) jest zwykle pozostałością po zawahaniach w trakcie mówienia, które są powszechne wśród małych dzieci. Może ulec pogorszeniu na skutek strachu wynikającego ze świadomości zacinania się lub pod wpływem innych zmartwień. Zasięgnij porady lekarza.
Postepowanie: Lekarz może skierować dziecko do logopedy. Jeżeli terapię jąkania rozpocznie się odpowiednio wcześnie, to zwykle udaje się pokonać jąkanie.
Poważne wady wymowy u dzieci mogą byc wynikiem wady fizycznej. Zasięgnij porady lekarskiej.
Postepowanie: Lekarz zbada dziecko zwracając szczególną uwage na uszy i usta dziecka. W celu uściślenia diagnozy może skierować dziecko do logopedy, który podejmie leczenie. Wiele wad wymowy dzieci można skorygować odpowiednimi ćwiczeniami. Ważne oby zostały podjete mozliwie najwcześniej.
Niewielkie wady wymowy u dzieci są dość powszechne. Z reguły trudności w mówieniu poszczególnych dzwięków będą stopniowo ustępowały z wiekiem. Próby poprawiania dziecka mogą jedynie przynieść zaniepokojenie dziecka i wprawić je w zakłopotanie. Zasięgnij porady lekarza, jeżeli wydaje Ci się, że wada wymowy zaczyna krępować dziecko, lub gdy mowa, zamiast się poprawiać, pogarsza się.
Nietypowe objawy są powodem aby skontaktować się z lekarzem i omówić niepokojacy Cię problem z mowa dziecka.