Zawał serca objawia się bardzo podobnie jak dusznica bolesna. Przede wszystkim odczuwamy utrudniony oddech wraz z głębokim i tępym bólem w okolicy sercowej. Ból promieniuje w kierunku szyi, szczęki, pleców, ramion. Odczuwamy lęk, pocimy się, mamy podwyższone tętno. W przypadku około 20 procent zawał serca pozostaje jednak ukryty. Ukryty zawał serca może objawiać się omdleniem z wymiotami (nie występują wtedy bóle) lub możemy odczuwać bóle w nadbrzuszu, i duszności, odczuwamy także ucisk za mostkiem i bólem ramienia lub szczęki. Bóle zawałowe nie ustępują po zażyciu nitrogliceryny, ani w wyniku odpoczynku.
Przyczyną wystąpienia zawału serca jest nieodpowiednie zaopatrzenie mięśnia sercowego w krew. Inaczej ujmując mięśniowi sercowemu brakuje tlenu, który przez krew jest dostarczany. Bezpośrednią przyczyną niedotlenienia mięśnia sercowego jest miażdżyca tętnic lub inne zawężenie tętnic. Niedobór tlenu w mięśniu sercowym powoduje, że tkanka mięśnia obumiera. Stąd mówi się o rozległym zawale (duża część mięśnia sercowego obumarła) lub o małym zawale (tylko niewielki fragment mięśnia sercowego obumiera).
Ryzyko zachorowania na zawał serca jest dokładnie takie samo jak w przypadku miażdżycy. Znacznie częściej na zawał serca chorują osoby palące tytoń, chorujące na cukrzycę lub dnę moczanową, oraz mające wysokie ciśnienie krwi. Nieco częściej zawał serca dotyka mężczyzn niż kobiety. Ryzyko zawału serca wzrasta po 50 roku życia. Także warunki pracy istotnie mogą się przyczynić do podwyższenia ryzyka zachorowania na zawał serca. W szczególności praca w stresie.
Głównym następstwem zawału serca, o ile nie jest na tyle rozległy by doprowadzić do śmierci, jest uszkodzenie części mięśnia sercowego. Uszkodzeni to w zależności od rozległości w znacznym stopniu obniża wydolność serca. Wystąpienie pierwszego zawału podnosi także ryzyko jego powtórzenia.
Aby zapobiec zawałowi serca należy: zaprzestać palenia tytoniu, unikać nadwagi i stresującej pracy, jeśli cierpimy na nadciśnienie tętnicze powinniśmy zacząć je skutecznie leczyć. Powinniśmy dbać o kondycję fizyczną poprzez regularne stosowanie ruchu.
Zawał serca może zaatakować także w czasie kiedy odpoczywamy, zatem powinniśmy natychmiast wezwać pogotowie gdy stwierdzimy występowanie u nas objawów zawału serca. Z danych statystycznych wynika, że na zawał serca umierają osoby w czasie pierwszej godziny od wystąpienia objawów. Dlatego ważne jest aby nie zwlekać. Podjęcie natychmiastowych działań może uratować nam lub bliskim życie.
Pomóc możemy sobie, lub naszym bliskim w czasie zawału niewiele. Najważniejsza aby natychmiast wezwać pogotowie, lub udać się do szpitala. Jeśli musimy czekać na przyjazd pogotowia ratunkowego chory powinien położyć się i unikać wysiłku oraz zdenerwowania. Połknij tabletkę aspiryny a jeśli nie masz niskiego ciśnienia krwi tabletkę nitrogliceryny.
Leczenie zawału serca może być różne w zależności od rozległości uszkodzeń mięśnia sercowego jaki zawał poczynił w naszym organizmie. W pierwszej fazie lekarz z pewnością będzie starał się wyrównać działanie mięśnia sercowego i uspokoić pacjenta oraz zmniejszyć bóle. W dalszej części leczenie uzależnione jest od stanu naczyń krwionośnych i rozległości uszkodzeń jakie zawał serca spowodował w naszym mięśniu sercowym.