Badanie rentgenowskie - promienie rentgenowskie, zwane też promieniami X powstajÄ… w lampie rentgenowskiej. SÅ‚użą one do przeÅ›wietlania ciaÅ‚a pacjenta. Gdy promienie przenikajÄ… ciaÅ‚o czÅ‚owieka, niektóre organy przepuszczajÄ… je np. pÅ‚uca, żoÅ‚Ä…dek i te pozostajÄ… czarne na zdjÄ™ciu rentgenowskim, te zaÅ›, które odbijajÄ… promienie pozostajÄ… biaÅ‚e, np. koÅ›ci. Gdy lekarz chce zobaczyć wyraźnie niewidoczne zwykle na zdjÄ™ciu narzÄ…dy podaje do nich Å›rodek kontrastowy, przez co stajÄ… siÄ™ one widoczne- dajÄ… czarnobiaÅ‚e kontrasty.
ZdjÄ™cia rentgenowskie uzyskuje siÄ™ do różnych celów np. zdjÄ™cie pantomograficzne (zdjÄ™cie caÅ‚ego uzÄ™bienia) jak i zdjÄ™cie pojedynczego zÄ™ba, pozwala dowiedzieć siÄ™ o przebiegu kanaÅ‚u zÄ™ba, próchnicy. ZdjÄ™cie klatki piersiowej jest zwykle wykonywane, gdy podejrzewa siÄ™ gruźlicÄ™ lub innÄ… chorobÄ™ zakaźnÄ… a także nowotwory. Robi siÄ™ je też, gdy chce siÄ™ ocenić poÅ‚ożenie narzÄ…dów wewnÄ™trznych np. serca, tÄ™tnicy gÅ‚ównej. ZdjÄ™cia koÅ„czyn sÄ… wykonywane zwykle w poszukiwaniu zmian zwyrodnieniowych, lub uszkodzeÅ„ po urazach ? np. zÅ‚amaÅ„. ZdjÄ™cie krÄ™gosÅ‚upa wykonuje siÄ™, gdy podejrzewane sÄ… zmiany zwyrodnieniowe, wady postawy (skolioza), uszkodzenia pourazowe.
Osoba powinna być zabezpieczona przed promieniowaniem na tyle, na ile jest to możliwe. U osoby badanej powinien być przynajmniej mały fartuch przymocowany w talii.
Pacjent (lub część jego ciała) zostaje położony na stole rentgenowskim, lub staje przed aparatem, urządzenie fotografujące przesuwa się wzdłuż ciała.
Nie ma specjalnych wskazań.
Promieniowanie rentgenowskie niszczy tkanki, dlatego ważne jest, by aparatura nie byÅ‚a przestarzaÅ‚a, i byÅ‚a sprawdzana przez sanepid, inaczej może przekraczać dopuszczalne normy promieniowania. PowikÅ‚ania mogÄ… też wystÄ…pić po podaniu Å›rodka kontrastowego zawierajÄ…cego jod. MogÄ… wystÄ…pić: nadczynność tarczycy, pokrzywki skórne, nudnoÅ›ci.