Prozdrowotne masło i ser - z kwasami omega z oleju lnianego

SERUM ZDROWIA

Kwasy tłuszczowe to związki chemiczne składające się z łańcucha węglowodorowego (CH) oraz dołączonej do niego grupy karboksylowej (-COOH). W zależności od rodzaju i liczby wiązań chemicznych dzielimy je na kwasy nasycone i nienasycone (jedno- lub wielonienasycone).

Pierwsze z nich nie zawierają żadnych podwójnych wiązań w cząsteczce i powszechnie występują w tłuszczach zwierzęcych. Drugie - nienasycone kwasy tłuszczowe - zawierają co najmniej jedno podwójne wiązanie. Jednak najwartościowsze z punktu widzenia zdrowia człowieka są te, które takich wiązań posiadają kilka (wielonienasycone). Inaczej nazywa się je NNKT - niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi.

NNKT dzielą na 2 podstawowe grupy, porządkowane wg klasyfikacji omega (co oznacza położenie ostatniego atomu węgla w łańcuchu cząsteczki): omega 3 i omega 6. Ze związków tych wytwarzane są w organizmie różnorodne substancje, niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Są to m.in. hormony lokalne pełniące rolę przekaźników informacji (prostaglandyny, tromboksany, leukotrieny), związki przeciwzapalne, przeciwzawałowe i wzmagające krzepliwość krwi, aktywatory cyklu komórkowego, składniki układu odpornościowego, substancje przeciwdziałające procesom oksydacyjnym, a także niezbędne składniki błon lipidowych.

Kwasy omega 3 wspomagają np. rozwój mózgu, zmniejszają ryzyko choroby Alzheimera i stwardnienia rozsianego, zwiększają odporność na zakażenia, spowalniają procesy starzenia, poprawiają stan skóry, włosów i paznokci. Hamują także rozwój guzów nowotworowych (szczególnie gruczołu krokowego, piersi i jelita grubego). Działają pozytywnie na układ krążenia (zapobiegają zawałom i arytmii), przyspieszają przemianę, odgrywają rolę w rozwoju płodu.

Związki z grupy omega 6 warunkują natomiast osiągnięcie odpowiedniego wzrostu, gojenie ran, właściwą pracę nerek i wątroby oraz zapobiegają zakażeniom. Obniżają także poziom tzw. "złego" cholesterolu.

Niestety ludzki organizm nie potrafi sam produkować ani kwasów omega 3, ani omega 6, dlatego należy dostarczać mu je wraz z pożywieniem. Najlepszym źródłem tych związków są ryby morskie oraz oleje roślinne: lniany, rzepakowy i sojowy. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby spożywać NNKT w ilości 1-1,5 g dziennie (co odpowiada np. porcji 100-200 g ryb morskich).

Tymczasem, jak wskazują badania, Polacy spożywają średnio 20 mg kwasów omega na dobę, a więc pięć razy mniej niż wynosi dzienna norma. Jemy niedostatecznie dużo posiłków z udziałem ryb oraz dobroczynnych olei. W związku z tym od 2007 r. Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej zaleca suplementację, czyli codzienne zażywanie preparatów zawierających odpowiednie proporcje kwasów omega 3 i omega 6.

"Tłuste ryby morskie, takie jak łosoś i tuńczyk biały, uważane są za optymalne źródło zdrowych dla serca kwasów tłuszczowych omega 3. Suplementy diety zawierające kwasy z tej rodziny posiadają zdolność obniżania poziomu trójglicerydów, ciśnienia krwi, zmniejszają ryzyko chorób serca, a także posiadają pewne działania przeciwzapalne - mówi prof. Ryszard Kozłowski koordynator międzynarodowego programu FAO ESCORENA European Cooperative Research Network on Flax and other Bast Fibrous Plants oraz pełnomocnik ds. nauki dyrektora Instytutu Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników w Toruniu. - Jednak badania Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że ich spożycie obniżyło się dramatycznie i jest to jedna z głównych przyczyn rozszerzania się chorób cywilizacyjnych, takich jak choroby serca, krążenia czy choroby nowotworowe".

Dlatego, zdaniem naukowca, konieczne jest spożywanie ich w postaci suplementów, np. wzbogaconej żywności.