HCV - cicha epidemia

• Model idealny: w koszyku świadczeń lekarza rodzinnego znajduje się badanie pozwalające na rozpoznanie zakażenia wirusem (anty-HCV). Dalsza diagnostyka i leczenia w specjalistycznych jednostkach medycznych o profilu zakaźnym.
• Aktualna sytuacja: z przeprowadzonych badań własnych wynika, że badanie anty-HCV przeprowadzane jest głównie podczas hospitalizacji z przyczyn pozawątrobowych (30% ankietowanych). Lekarze rodzinni kierują na badanie w kierunku anty-HCV około 10% chorych.Pozostali pacjenci wykonują to wstępne badanie korzystając z usług prywatnych laboratoriów. W przypadku dodatniego wyniku, chory kierowany jest do Poradni Hepatologicznej i następnie – przy potrzebie poszerzenia diagnostyki do Oddziału Chorób Wątroby. Leczenie ograniczające namnażanie wirusa rozpoczynane jest w większości przypadków w warunkach szpitalnych i kontynuowane pod nadzorem lekarza specjalisty w Poradni Hepatologicznej.

Dostępność do leczenia

Dostępność do leczenia wymaga czasu. Pomiędzy uzyskaniem skierowania od lekarza rodzinnego a przyjęciem przez specjalistę w chorobach zakaźnych lub gastroenterologa upływa z reguły okres kilku miesięcy. Ta pierwsza wizyta u specjalisty wyznacza dalsze etapy postępowania diagnostycznego, a po potwierdzeniu zmian zapalnych w wątrobie – terapeutycznego. Dalsza diagnostyka przewlekłego zapalenia wątroby typu C jest częściowo przeprowadzana w warunkach szpitalnych. Na hospitalizację należy czekać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Podobnie jest z rozpoczęciem leczenia hamującego namnażanie wirusa HCV. Czas oczekiwania na rozpoczęcie leczenia waha się od około 6 miesięcy do około trzech lat.

Te długie okresy wyczekiwania wyznacza podpisany kontrakt pomiędzy szpitalem a lokalnym Oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia.

Zarówno organizacja opieki na chorym zakażonym wirusem zapalenia wątroby typu C jak i dostępność do leczenia p/wirusowego w Polsce jest zadowalająca. Najbardziej trudne są długie okresy wyczekiwania na przeprowadzenie pełnej diagnostyki z określeniem fazy zaawansowania choroby wątroby jak i rozpoczęcie leczenia hamującego namnażanie wirusa. Niepokój budzi też brak możliwości zlecenia analizy w kierunku anty-HCV przez lekarza podstawowej opieki rodzinnej. Koniecznym jest wprowadzenie umiejętności „hepatologia” ze względu na pilną potrzebę poprawy opieki nad dziećmi, zwiększenie liczby specjalistycznych poradni i negocjowanie wysokości kontraktu z NFZ. Należy także zwiększyć zakres koszyka lekarza podstawowej opieki zdrowotnej o badanie anty-HCV. Problemem w Polsce jest natomiast brak świadomości społeczeństwa na temat skali rozprzestrzenienia HCV w populacji. 95% osób nie wie o tym, że są zakażone HCV.

Autor:
Prof. dr hab. med. Anna Boroń-Kaczmarska
Prezes Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego, Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii – Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie