Projekt "Demeter" czyli badanie mechanizmów powstawania depresji

Projekt został dofinansowany kwotą ponad 40 milionów złotych, w ramach konkursu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na badania naukowe służące budowaniu gospodarki opartej na wiedzy. Pieniądze pochodzą z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

Jak powiedział PAP, prof. Andrzej Pilc, kierownik Zakładu Neurobiologii IF PAN, w Polsce około 10 proc. społeczeństwa cierpi okresowo z powodu depresji. Koszty leczenia tego zaburzenia wynoszą około 20 miliardów złotych rocznie. "Gdyby udało się nieco obniżyć liczbę zachorowań, to zysk byłby bardzo duży" - zauważył prof. Pilc.

Wśród czynników wyzwalających depresję są m.in. pora roku (jesień, wiosna), ciężkie przeżycia, a nawet grypa i inne choroby wirusowe.

"Jednak w zasadzie mechanizmy powstawania depresji pozostają niewyjaśnione, dlatego konieczne jest ich poszukiwanie" - mówił prof. Pilc. Właśnie określenie tych mechanizmów będzie jednym z elementów projektu "Demeter".

"Z drugiej strony będziemy się starali badać nowe +markery+ stanu depresji. W tej chwili takie wskaźniki w zasadzie nie istnieją" - tłumaczył rozmówca PAP. Obecnie depresja jest rozpoznawana głównie przy pomocy wywiadu i kwestionariuszy, choć używa się także tomografii, EEG czy badań hormonalnych.

Prof. Pilc wspomniał, że choć depresja dotyczy głównie sfery psyche, to towarzyszą jej również zmiany somatyczne. "Chcielibyśmy, by diagnozując chorobę można było powiedzieć: ten pacjent ma depresję, bo np. poziom hormonów w jego krwi jest inny, niż u ludzi zdrowych. Właśnie takich znaczników stanu depresji będziemy szukali" - tłumaczył naukowiec. "Postaramy się znaleźć czynniki somatyczne, które towarzyszą zmianom psychicznym i dają się z nimi skorelować" - dodał.

W poszukiwaniu +markerów+ stanów endogennej depresji naukowcy najpierw przeprowadzą badania na zwierzętach, a później - dzięki współpracy z klinikami psychiatrycznymi - na pacjentach.

Jak zapewnił prof. Pilc, krakowscy naukowcy w oparciu o tezy, które sformułują, zamierzają również opracować nowe związki chemiczne, które będą w przyszłości używane do leczenia depresji. "Proces poszukiwania leku trwa minimum 10 lat. Dlatego projekt +Demeter+ będzie dopiero początkiem długiego procesu, który będzie kontynuowany w kolejnych grantach i badaniach" - wyjaśnił prof. Pilc.

Zaznaczył, że badania kliniczne na lekach są również bardzo kosztowne bo pochłaniają dziesiątki, a nawet setki milionów dolarów. "W związku z tym, nie wiadomo czy niewielkie instytucje naukowe w Polsce będzie stać na wdrożenie takich programów badawczych" - zaznaczył naukowiec.

Sam projekt "Demeter" będzie trwał cztery lata. Rozpocznie się z początkiem 2010 roku, a zakończy na początku 2014 roku. "Wtedy będziemy mieli pierwsze dane, zwłaszcza na temat możliwości znajdowania markerów stanów depresyjnych" - powiedział naukowiec.