Brak empatii, nieumiejętność odwzorowywania uczuć, słabsze odczuwanie bólu, to tylko niektóre cechy charakteryzujące psychopatów. O tym, które części mózgu odpowiadają za zachowania psychopatyczne mówiła Monika Marczak, podczas sympozjum naukowego "To się w głowie nie mieści" na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Jak zaznaczyła, aby być psychopatą wcale nie trzeba być kryminalistą. Nie każdy kto złamie prawo przejawia zachowania psychopatyczne. Psychopaci mogą być dobrymi sąsiadami i miłymi ludźmi. "Psychopaci stanowią jeden procent społeczeństwa, 15 do 20 proc. mieszkańców więzień i 15 proc. osób uzależnionych" - powiedziała Marczak.
Jak wyjaśniła, psychopatami są osoby pozbawione uczucia empatii. Nie potrafią one odwzorowywać uczuć i nie do końca wiedzą, czym w istocie one są. Proszeni o opisanie np. pojęcia sprawiedliwości, przedstawiają jej własną, spłyconą wizję. Tę grupę ludzi charakteryzuje też nieumiejętność nauki na podstawie kar i skłonność do czynienia długoterminowych życiowych planów, którym nie są w stanie sprostać. Jednocześnie traktują instrumentalnie innych ludzi.
Spośród innych ludzi psychopatę wyróżnia i to, że kiedy będzie musiał szybko podjąć decyzję i osiągnąć jakiś cel, to zawsze wybierze do niego najkrótszą drogę - nawet jeśli będzie wiązało się to z podjęciem kroków moralnie nagannych.
Jak powiedziała Marczak, czynniki za pomocą których można opisać zachowania psychopatyczne wyróżniono po wielu badaniach.
Jednym z pierwszych badaczy zjawiska psychopatii był Hervey Cleckley. Jego badania kontynuował Robert D. Here. Dzięki jego pracy powstało narzędzie określane jako Psychopaty Checklist Revised (PCL-R). Jest to metoda diagnozowania psychopatii, określająca skalę zachowań psychopatycznych.
Badając zjawisko psychopatii - mówiła Marczak - naukowcy doszli do wniosku, że ma ona swoje źródło w mózgu, a nie tylko w osobowości człowieka.
Okazało się, że duże znaczenie dla przejawiania zachowań psychopatycznych ma płat czołowy mózgu, a zwłaszcza kora podstawy. Badaniom poddano trzy grupy osób: psychopatów; kryminalistów, którzy nie byli psychopatami i osoby, które miały uszkodzoną tę część mózgu np. wskutek wypadku.